Op dinsdag 7 juli 2020 is er een kabelsleuf gegraven vanaf het trafohuisje aan de Fonteynenburghlaan langs speeltuin Agora naar de Arentsburghlaan (Afb.1.), dwars door het gebied waar in de tweede en derde eeuw de Romeinse stad Forum Hadriani lag (Afb. 2.). De archeologische dienst van de gemeente en de AWLV waren hiervan niet op de hoogte gesteld, maar een oplettende buurtbewoonster verwittigde ons. Enige leden zijn direct polshoogte gaan nemen. De uitgegraven grond werd globaal doorzocht. Zo op het eerste gezicht leek er niet heel veel in te zitten. We vonden enige stukjes Romeins aardewerk, maar geen metaal. De gegraven sleuf was te smal om een profiel te tekenen en bovendien was de grond verstoord. Er werden geen grondsporen aangetroffen.
De uitgegraven grond diende echter wel beter doorzocht te worden, je weet tenslotte maar nooit wat voor moois er nog in ligt. Martin van Rijn heeft in de volgende, regenachtige dagen nog eens goed gezocht. Naast stukken aardewerk vond hij een bronzen schijfje, ingelegd met email (Afb. 3.). Op zaterdag 11 juli was het prachtig weer. Voor de middag hebben we een oproep naar onze leden gedaan om te komen helpen met het onderzoek. Twee van onze leden, Tim en Johan, zijn detectoramateurs en met hun eigen metaaldetectoren hebben zij de hele sleuf en alle uitgegraven grond doorzocht (Afb. 4.). De AWLV had hiervoor eenmalig toestemming gekregen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Normaal geldt namelijk voor dit gebied, een archeologisch rijksmonument, een detectorverbod. Tim en Johan hebben vooral niet-Romeinse resten gevonden, zoals roestige spijkers, bierdoppen, zilverpapiertjes en één Duitse pfennig uit 1950. Andere leden hebben de grond doorzocht met scheppen en handen. Zij vonden scherven van verschillende soorten Romeins aardewerk en ook van dakpannen en van bak- en natuursteen waarvan op het eerste gezicht niet vastgesteld kon worden of ze Romeins waren of niet. Alle vondsten zijn overgebracht naar de werkruimte. Hier zijn ze inmiddels schoongemaakt en aan de determinatie wordt gewerkt.
Het was meteen duidelijk dat het bronzen schijfje de mooiste vondst is. In eerste instantie werd gedacht dat het een fibula was, een Romeinse kledingspeld. (Afb. 5. en 6.) Maar bij navraag bleek het een onderdeel te zijn van een Romeins paardentuig, een stukje versiering. De AWLV heeft het schijfje professioneel laten conserveren door Michel Hendriksen van ArcheoMetaal, zodat het ook in de toekomst bewaard blijft. De vondsten zijn eigendom van de provincie Zuid-Holland. We hopen dat we het beslagstuk in bruikleen kunnen krijgen en voor het publiek tentoon kunnen stellen.
tekst: Vian Gast
